Ngày 21/12/2020, TS. Phạm Văn Tác – Phó Chủ tịch Hội đồng Y khoa quốc gia, Cục trưởng Cục Khoa học công nghệ và Đào tạo đã có buổi trả lời phỏng vấn của Đài truyền hình Việt Nam về Đổi mới phong cách cán bộ y tế hướng tới sự hài lòng của người dân. Cục Khoa học công nghệ và Đào tạo đăng tải lại nội dung trả lời buổi phỏng vấn nói trên.

TS. Phạm Văn Tác làm việc với Giám đốc quỹ Thiện tâm Tập đoàn VinGroup về hỗ trợ đào tạo bác sĩ trẻ tình nguyện

PV: Thưa ông sau 6 năm thực hiện Đề án thay đổi thái độ của cán bộ công nhân viên chức hướng tới sự hài lòng của người bệnh cũng như là thực hiện chỉ tiêu của Nghị quyết nhà nước là hơn 80% sự hài lòng của người dân khi đi tới cơ sở khám chữa bệnh thì cho tới nay kết quả thực hiện tại các cơ sở khám chữa bệnh như thế nào?

TS. Phạm Văn Tác: Cho tới thời điểm này, ngành Y tế Việt Nam rất vui mừng khi tỷ lệ hài lòng của người dân, người bệnh rất tăng cao. Cách đây 6 năm Bộ trưởng Bộ Y tế đã  ban hành quyết định về đổi mới phong cách thái độ của cán bộ y tế tiến tới sự hài lòng của người dân, người bệnh và  Nghị quyết của trung ương phấn đấu đến năm 2025 chúng ta đạt được 80% tỷ lệ hài lòng của người dân, người bệnh; Nghị quyết 30C cải cách hành chính của Thủ tướng Chính phủ cũng như vậy. Rất may mắn hiện nay cả ngành Y tế đồng lòng quyết tâm, từ các cấp, từ thôn bản, tuyến xã đến trung ương và cả các đồng chí Lãnh đạo cao nhất, đến nay theo đánh giá độc lập của Viện Chiến lược và Chính sách y tế đã đạt được 85,8% tỷ lệ người dân hài lòng với các dịch vụ y tế công. Sự hài lòng này là thành quả của cả hệ thống. Như về mặt tổ chức đã thay đổi toàn diện và hiện nay có 62/63 tỉnh thành đã thành lập Trung tâm kiểm soát bệnh tật và khi đại dịch Covid 19 xảy ra tại Việt nam thì Trung tâm này đã đóng góp rất lớn, ví dụ như Hà Nội có 7 trung tâm, Tp Hồ Chí Minh có 7 trung tâm và Đà nẵng cũng như vậy đã hoạt động rất hiệu quả. Ngoài ra, Nghị định 15 của Chính phủ thay thế Nghị định 38 về An toàn vệ sinh thực phẩm, chuyển đổi toàn bộ thủ tục hành chính sang hậu kiểm và đảm bảo cho người dân và doanh nghiệp tham gia dễ dàng hơn. Chúng tôi thấy rằng rất nhiều người dân hài lòng và đánh giá cao việc này. Đặc biệt về trang thiết bị công trình y tế, Bộ Y tế đã công khai và khai trương cổng thông tin điện tử của Bộ cùng với giá thuốc, trang thiết bị y tế đã được công khai trên cổng thông tin của Bộ Y tế. Và tới đây sẽ một loại các hạng mục sẽ liên thông và công khai trên cổng thông tin của Chính phủ, Quốc gia. Như vậy, người dân ở mọi miền đất nước, nước ngoài có thể tra cứu, xem xét, so sánh nội dung về giá thuốc, thiết bị … như thế người dân được tiếp nhận thông tin đầy đủ và sự hài lòng sẽ tăng thêm.
Đặc biệt tới ngày 01/01/2021, Luật Bảo hiểm Y tế cho phép thông tuyến toàn bộ các tuyến, như vậy người dân tỉnh A khi không may cấp cứu tại tỉnh B khi xuất trình thẻ bảo hiểm sẽ được thanh toán đầy đủ. Cũng theo chỉ đạo của đồng chí Bộ trưởng Bộ Y tế, GS. TS Nguyễn Thanh Long, Cục Công nghệ thông tin phối hợp với Văn phòng Bộ, Cục Khoa học công nghệ và Đào tạo và các đơn vị khác đưa định danh các dịch vụ y tế xuống tới tuyến xã, như vậy việc này cũng sẽ làm tăng sự hài lòng của người dân. Hiện nay người dân cũng rất vui khi Ngành Y tế triển khai một số dự án, như dự án “Thí điểm bác sĩ trẻ về vùng sâu, vùng xa”, người dân đã nói với Bộ trưởng với chính quyền địa phương:  “y tế giờ sướng lắm rồi”.

Như vậy, những thành quả đó là cả một quá trình và là kết quả chỉ đạo của đồng chí Bộ trưởng, Ban cán sự Đảng và Lãnh đạo Bộ Y tế trong suốt thời gian vừa qua và làm cho tỷ lệ hài lòng của người dân ngày càng tăng và tiếp tục tăng nữa. Thời gian vừa qua việc triển khai dự án tư vấn khám chữa bệnh từ xa cũng rất tốt, dưới địa phương quản lý, tiếp nhận cán bộ giỏi, trang thiết bị giúp người dân tại chỗ, trên trung ương thì hỗ trợ tối đa để cán bộ y tế tuyến dưới giúp chăm sóc sức khỏe cho người dân tốt nhất tạo ra sự hài lòng về chăm sóc sức khỏe của người dân. Hiện nhiều người dân khen cán bộ y tế, họ cảm kích, đặc biệt sau đại dịch Covid-19 rất cảm động nhiều người dân gửi những mòn quà cho cán bộ y tế tuyến đầu từ những bắp ngô, cân gạo, mớ rau … nhằm mong cán bộ y tế giữ sức khỏe, phòng chống dịch bảo vệ sức khỏe cho nhân dân.

PV: Thưa Ông hiện nay thực hiện nhiều giải pháp để tăng cường sự hài lòng của người dân, người bệnh, ông đánh giá yếu tố chính nào làm để đạt được hơn 85% sự hài lòng của người dân người bệnh?

TS. Phạm Văn Tác: Tôi cho rằng, đầu tiên là quyết tâm của cả Ngành từ trung ương đến địa phương theo chỉ đạo của đồng chí Bộ trưởng, Ban cán sự đảng, Lãnh đạo Bộ cho đến Lãnh đạo các Vụ / Cục cho đến lãnh đạo các Sở Y tế, bệnh viện các tuyến, các trung tâm y tế thậm trí đến các cán bộ y tế thôn bản, như vậy mỗi cán bộ y tế đều vào cuộc với quyết tâm, tự tin và coi người dân, người bệnh như người thân của mình làm cho người dân, người bệnh thân thiện với thầy thuốc hơn. Nhất là trong đại dịch Covid-19 vừa qua, người dân thấy người thầy thuốc như những chiến sỹ áo trắng chiến đấu thầm lặng trong thời bình giống như người chiến sĩ ngày xưa trên tuyến đầu của cuộc chiến chống giặc. Đồng chí Thủ tướng đã nói ”Chống dịch như chống giặc” câu nói này rất ý nghĩa đối với mỗi cán bộ y tế và đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng cũng phát động phong trào thi đua trong lúc dịch căng thẳng nên mỗi cán bộ y tế đều xác định nhiệm vụ thi đua. Như trong việc thử Vắc xin đầu tiên, có 3 người thì có 1 học sinh đang học điều dưỡng cũng đã tham gia vào, đây là một minh chứng cán bộ y tế luôn sẵn sàng lên tuyến đầu, nhằm mong chăm sóc sức khỏe người dân được tốt nhất.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam và Lãnh đạo Bộ Y tế thăm tình nguyện viên tiêm thử nghiệm Vắc xin

PV: Thưa ông giai đoạn tới ngành y có tăng cường các biện pháp để tăng tỷ lệ hài lòng nữa hay không?

TS. Phạm Văn Tác: Dựa trên kết quả bước đầu, tới đây một loạt các chính sách theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ sẽ rà soát lại các văn bản pháp luật và tiếp tục hướng dẫn, tiếp tục đào tạo và tiếp tục thi đua khen thưởng và chỗ nào làm chưa đúng tiếp tục sẽ có giải pháp để những cán bộ y tế là chiến sỹ áo trắng thực sự. Đồng thời sẽ tập huấn, kết hợp các phương pháp đào tạo, giúp cán bộ y tế có đủ kiến thức kỹ năng để họ làm tốt hơn. Quan trọng nữa, ngành Y tế mong muốn rằng việc này không chỉ là việc riêng của ngành mà cần sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, như vậy cả 63 tỉnh thành đến các huyện, ủy ban nhân dân, tỉnh ủy , hội đồng nhân dân các tỉnh, các huyện … đều vào cuộc, coi sức khỏe của nhân dân là trên hết, là vốn quý nhất. Để phấn đấu đến năm 2030 – 2045 Việt nam trở thành nước cơ bản công nghiệp có thu nhập trung bình cao thì chúng ta cũng cần phải có sức khỏe để lao động, xây dựng phát triển đất nước. Như vậy, rất cần sự đồng bộ, từ việc xây dựng chính sách, tuyên truyền, qua đây chúng tôi cũng cảm ơn hệ thống truyền thông thông tin đại chúng đã gắn kết chặt chẽ với ngành Y, đã truyền tải các chính sách của ngành y tế tới người dân, để người dân hiểu hơn và đôi bên cùng hiểu nhau, thì sự hài lòng càng tăng. Đặc biệt, hiện nay đồng chí Bộ trưởng đã chỉ đạo giai đoạn tới xây dựng Dự án đào tạo cho cán bộ y tế vùng khó khăn, ít nhất 85 huyện nghèo với 28 tỉnh sẽ được hưởng thụ và tới giai đoạn tiếp theo có 51 tỉnh sẽ tham gia vào dự án, theo nguyên tắc dưới địa phương thiếu gì thì hỗ trợ cái đó. Ví dụ nếu thiếu bác sĩ thì sẽ phối hợp với hệ thống đào tạo, cơ sở tiến hành đào tạo trên tinh thần nếu Bộ Giáo dục và Đào tạo đồng thuận thì sẽ tuyển sinh bác sĩ trên sàn dưới chuẩn cho vùng sâu vùng xa, thiếu dược sĩ chúng ta đào tạo dược sĩ … như vậy trên tinh thần ưu tiên cho vùng sâu vùng xa, khó khăn 62 huyện nghèo và 23 huyện cận nghèo sẽ ưu tiên giải quyết trước để đảm bảo tương đối đầy đủ số lượng cán bộ y tế có chất lượng, trình độ cao để phục vụ nhân dân sau đó lan tỏa ra các vùng khác. Để đạt được mục tiêu trên, rất mong các thầy cô trong gần 40 cơ sở đào tạo đại học, 92 cơ sở đào tạo cao đẳng cùng hệ thống bệnh viện trên toàn quốc bắt tay vào đào tạo, tạo môi trường mới có cán bộ y tế có trình độ, luôn niềm nở với người dân, để người dân đến bất cứ đâu như cơ sở khám bệnh, phòng bệnh, tiêm chủng, hay cơ sở hành chính luôn được tiếp đón niềm nở. Hiện nay, theo báo cáo các phiếu khiếu kiện đã giảm đi rất nhiều, như vậy chứng tỏ sự hài lòng của người dân cũng đã tăng lên. Mong rằng tới đây, mỗi cán bộ y tế sẽ đồng hành với đồng chí Bộ trưởng, Ban cán sự để thực hiện sứ mệnh của mình, mà Đảng Chính phủ và Bác Hồ đã căn dặn “Thầy thuốc như mẹ hiền” nhằm giúp mỗi người dân có sức khỏe tốt hơn, để đất nước có sức khỏe tốt hơn.

PV: Xin Ông đánh giá hiệu quả của Dự án “Thí điểm bác sĩ trẻ tình nguyện về vùng khó khăn”

TS. Phạm Văn Tác: Đề án Bác sĩ trẻ là Dự án thí điểm và đã đạt được kết quả nằm ngoài tưởng tượng của cá nhân tôi cũng như nhiều đồng chí Lãnh đạo, sau 24 tháng được tuyển dụng và khớp cung cầu nghiêm ngặt, sau đó quay về trường được đào tạo thì hiện nay có 354 bác sĩ được bàn giao, trong đó có 310 bác sĩ là tại địa phương, tại chỗ các huyện nghèo, có những bác sĩ rất giỏi, như bác sĩ Sùng Sao Tỏa ở Trung tâm Y tế huyện Mường Khương, Lào Cai, chuyên ngành sản đã thực hiện được mọi kỹ thuật cho sản khoa, không những thế bác sĩ còn vận động người dân, người Mông bỏ những tập tục không tốt cho sức khỏe, như không dám cho máu ai vì họ quan niệm cho máu họ mà mất thì mình mất theo, đến nay người Mông không còn tư duy đó. Hay như trước đây, khi đẻ, người Mông chỉ để chồng đỡ đẻ thì đến nay họ đã để các bác sĩ đỡ tham gia chăm sóc sức khỏe và người Mông đã hiểu nếu có bệnh tật thì đến bệnh viện và nếu sinh nở thì đến bác sĩ giúp. Chúng tôi cho rằng đó là kết quả rất tốt , và kết quả này là do chính quyền địa phương đánh giá và đặc biệt do người dân tự đánh giá. Khi tôi lên đến Mường Nhé, nhiều người dân vẫn quý và nhớ bác sĩ Quyết đã từng công tác tại Mường Nhé, là viên chức bệnh viện Nhi trung ương từng công tác tại đó hơn 3 năm và coi bác sĩ Quyết như người thân của mình. Đó là kết quả bước đầu rất tốt, tuy nhiên trong thời gian tới, theo chỉ đạo của đồng chí Bộ trưởng chúng tôi tìm kiếm nguồn đầu tư mới, trước đây do Ngân hàng Thế giới hỗ trợ, tới đây sẽ do tập đoàn VinGroup qua quỹ Thiện Tâm sẽ tài trợ cho các tỉnh trước mắt mỗi năm 50 chỉ tiêu và tăng dần năm tiếp theo thêm 20, năm tiếp theo thêm 30 như vậy sẽ đảm bảo đầy đủ số lượng cán bộ y tế, quan trọng nhất là đảm bảo chi phí cho các em yên tâm học hành. Và chúng tôi cũng sẽ đề xuất thêm, trước đây các chế độ chưa thực hiện được, chúng tôi sẽ đề xuất thêm cho mỗi em 3 triệu đồng một tháng để đảm bảo chi phí tối thiểu cho các em chi tiêu trong thời gian học, để các em yên tâm học được kiến thức tốt nhất nhằm phục vụ cho đồng bào vùng sâu vùng, vùng xa, hải đảo được tốt nhất.